Савамала/Savamala: Το σκηνικό είναι κάτι παραπάνω από γνώριμο: Έχουμε μια γειτονιά βρώμικη και υποβαθμισμένη, συνδεδεμένη με την ανομία και το περιθώριο, και άξαφνα μια φωτισμένη δημοτική αρχή ή τρεις-τέσσερεις επιτήδειοι επιχειρηματίες την παίρνουν, στέλνουν τους ελάχιστους αντικοινωνικούς κατοίκους της να πάνε να περιθωριοποιηθούνε παρακάτω και την γεμίζουν με μοδάτα καφέ και εστιατόρια πουλώντας ιντάστριαλ αισθητική και κουλ φιλοσοφία. Ο μαχαλάς του Σάβα (λίγα τούρκικα να ξέρεις και γίνεσαι μάγκας στην ετυμολογία των βαλκανικών τοπωνυμίων) σήμερα αποτελεί τη νυχτερινή καρδιά της πόλης, αφού κάθε αξιοπρεπής μπαρότσαρκα περνάει σχεδόν υποχρεωτικά από την Karađorđeva Ulica/Карађорђева Улица και τα κάθετα σε αυτήν στενά που καταλήγουν στο ποτάμι. Πέρα από την διασκέδαση, όμως, η περιοχή έχει και κάτι άλλο για το οποίο φημίζεται: Αν σας αρέσουνε τα γκράφιτι και η τέχνη του δρόμου γενικότερα, εδώ θα βρείτε τα ωραιότερα αλλά και τα πιο κραυγαλέα έργα Σέρβων και όχι μόνο υπαίθριων καλλιτεχνών να ξεχειλίζουν τα ντουβάρια τόσο του παρόχθιου μετώπου όσο και της πολυσύχναστης Браће Крсмановић Улица/Braće Krsmanović Ulica. Τα μαγαζιά της Σαβαμάλας μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα, αλλά η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα από αυτά απευθύνονται στο πολύ νεανικό crawling κοινό. Αν και λίγο-πολύ όλα έχουν την πλάκα τους, καθώς στα πιο πολλά η σημαντικότερη ατραξιόν είναι οι ίδιοι τους οι θαμώνες, προσωπικά θα πρότεινα το δημιουργικό Mikser House, τα παραποτάμια Cantina de Frida και Iguana για την πασαρέλα τους και το πιο τζαζ Bašta για την αισθητική του.

Η γειτονιά μου: Ο Vojin Popović/Војин Поповић, γνωστός και ως βοεβόδας Βουκ υπήρξε εθνικός ήρωας των Νοτιοσλάβων με ένα σωρό κομιτατζίδικα κατορθώματα στο σέρβικο σκέλος του Μακεδονικού Αγώνα. Σήμερα, το Парк Војводе Вука/Park Vojvode Vuka είναι μια ωραιότατη τριγωνική πλατεία στην καρδιά της παλαιού Βελιγραδίου, όπου οι μπαρμπάδες σχηματίζουν λαϊκές βουλές τα πρωινά και οι πιτσιρικάδες καίγονται στις μπύρες τα απογεύματα. Στην γειτονιά αυτή, και συγκεκριμένα στο νούμερο 10 της Čubrina Ulica/Чубрина Улица, επέλεξα να μείνω και τις τέσσερις φορές που επισκέφτηκα το Βελιγράδι, αφού έκρινα πως βρίσκεται σε εξαιρετικά στρατηγικό σημείο έχοντας σε απόσταση βολής τα πιο πολλά αξιοθέατα της πόλης. Ήπια ατέλειωτους καφέδες στο Амелие, το ανεπίσημο βελιγραδιώτικο γραφείο μου, έφαγα σπιτικό φαΐ στο Proleće/Пролеће –ότι πρέπει για μια πρώτη γνωριμία με την σέρβικη κουζίνα- και έπρηξα στις ερωτήσεις επί παντός επιστητού τα κορίτσια που έχουν το καφέ-βιβλιοπωλείο Apropo – να πάτε, αλλά να μην τους πείτε ότι σας έστειλα εγώ καλύτερα. Η γειτονιά, μολονότι βρίσκεται κάτω από την πολύβουη Μιχαήλοβα και δίπλα στο σήμα κατατεθέν Καλεμεγκντάν, είναι ιδιαιτέρως ήσυχη και ευτυχώς ελάχιστα τουριστική, πράγμα που σου επιτρέπει να πάρεις μια καλή γεύση από την καθημερινότητα της πόλης, χωρίς να χαθείς στις άλλες ίσως πιο απρόσωπες συνοικίες της. Επίσης η αρχιτεκτονική πολυφωνία γύρω από την πλατεία, όπου το μπαρόκ πάει να συναντήσει τον κυβισμό, αλλά στο δρόμο σκοντάφτει πάνω στον νεοκλασικισμό και τρώνε όλοι μαζί τα μούτρα τους, σε αφήνει να φανταστείς όλα τα στάδια ανοικοδόμησης του Βελιγραδίου και τα εκάστοτε στεγαστικά απωθημένα των κατοίκων του.

Леила/Leila: Ελάχιστα καφέ υπάρχουν στην Ευρώπη που να αντιπροσωπεύουν τόσο πολύ την σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και την καθημερινότητα των πόλεων τους όσο το Leila, το απόλυτο στέκι όσων αγαπούν πραγματικά το Βελιγράδι. Μέσα στην καρδιά του ιστορικού κέντρου (Kralja Petra Ulica/Краља Петра Улица 41), το καφέ αυτό με το κατεξοχήν μελωδικό όνομα μπορεί να αποτελέσει το στρατηγείο κάθε φιλόδοξου ταξιδευτή που δεν θέλει να τον περιορίζουν οι πάσης φύσεως τουριστικοί οδηγοί με τις δήθεν αντικειμενικές τους υποδείξεις. Με αρκετή δόση υπερβολής –το παραδέχομαι- συχνάζοντας στο Leila δεν έχεις ανάγκη να τριγυρίσεις το Βελιγράδι για να το δεις, αφού η ίδια η πόλη συγκαταλέγεται ανάμεσα στους φανατικούς θαμώνες του και αργά ή γρήγορα δεν αποκλείεται και να την δεις να κατεβάζει μπύρες στο διπλανό σκαμπό σου. Πέρα από τους επισκέπτες, όμως, το Leila είναι αγαπημένο στέκι και μεγάλης μερίδας Βελιγραδιωτών, αφού παρά το μικρό του μέγεθος, δεν είναι λίγοι αυτοί που περνάνε από εδώ καθημερινά όχι μονάχα για να πιούν, αλλά και για να ενημερωθούν για τις μουσικές και τις λογοτεχνικές εξελίξεις στην πόλη και στον κόσμο – άλλωστε το μαγαζί συστεγάζεται με την ομώνυμη δισκογραφική και εκδοτική εταιρεία, οι επιλογές της οποίας, παρά την ανεξαρτησία από την οποία χαρακτηρίζονται, αποτελούν μόνιμο θέμα συζήτησης. Να συμπληρώσω πως επίσης στο υπόγειο του καφέ φιλοξενούνται συχνά αξιόλογες εκθέσεις, αν και προσωπικά θεωρώ πολύ πιο ενδιαφέρουσα την ίδια την διακόσμησή του, κομμάτια της οποίας μπορείτε ανά πάσα στιγμή να αγοράσετε ή και να απαλλοτριώσετε. Και μια τελευταία -μεταξύ μας- συμβουλή: Αν βρεθείτε εδώ βράδυ για να πιείτε το ποτό σας, ρωτήστε τον εκάστοτε μπάρμαν να σας πει που πάει αυτός για να τα πιει, όταν δεν δουλεύει, και όσο περίεργη και να σας ακουστεί, ακολουθήστε την πρότασή του κατά γράμμα.