Prolaz za Balkansku/Пролаз за Балканску: Η Теразије/Terazije είναι η πιο κεντρική πλατεία του Βελιγραδίου, γύρω από την οποία βρίσκονται πολλά εντυπωσιακά κτήρια, ιστορικά μαγαζιά όπως το Biblioteka/Библиотека και πολυτελή ξενοδοχεία, όπως το εμβληματικό Москва/Moskva. Πλάι της αναπτύσσονται οι πιο εμπορικές λεωφόροι, όπως η Ulica Kralja Milana/Улица Краља Милана, όπου κάπου εκεί, ανάμεσα στα φανταχτερά της καταστήματα και τις πιο γκρίζες μάλλον δημόσιες υπηρεσίες, υπάρχει καλά κρυμμένο ένα από τα πιο όμορφα μυστικά της πόλης: Το Prolaz za Balkansku είναι ένα πέρασμα, το οποίο ξεκινάει ως στοά, συνεχίζεται ως ημιυπαίθρια πλατεία και καταλήγει, σε χαμηλότερο επίπεδο, στα στενά πιο χαμηλόφωνα δρομάκια που διακλαδίζονται στη σκιά της Terazije. Μέσα στο πέρασμα αυτό, που πιο πολύ μοιάζει με αστικό καταφύγιο, υπάρχουν καταρχάς τα πιο ευφάνταστα γκράφιτι του Βελιγραδίου, και ακόμα και αν δεν είστε φίλοι της τέχνης του δρόμου, σίγουρα θα σταθείτε για να τα χαζέψετε. Στα λιγοστά παγκάκια και τα σκαλοπάτια του θα δείτε τους εργαζόμενους της περιοχής να λουφάρουν από τις δουλειές τους καπνίζοντας, πίνοντας και μιλώντας έντονα –οι Σέρβοι σου δίνουν την εντύπωση ότι μαλώνουν ακόμα και όταν μιλάνε για το τι καιρό θα κάνει αύριο- ενώ κάπου στην άκρη κάποιο ζευγάρι θα βγάζει διακριτικά τα μάτια του δίπλα σε κάποιον από τους άπειρους τρελούς της πόλης, που θα αγορεύει κηρύσσοντας την επανάσταση κατά των Αψβούργων και των Αμερικανών ταυτόχρονα. Και γενικά θα σας έλεγα να μην είστε βιαστικοί, όταν βρεθείτε να περνάτε μέσα από αυτές τις χαραμάδες των πόλεων που επισκέπτεστε, υπάρχει κίνδυνος, πιστέψτε με, έτσι να προσπερνάτε ολόκληρες τις πόλεις.

Ракија/Rakija: Τα αλκοολούχα αποστάγματα, που στα Βαλκάνια συνηθίζουμε να ονομάζουμε συλλήβδην ρακές, είναι εξαιρετικά δημοφιλή στη Σερβία και στο Βελιγράδι θα τα συναντήσετε σε ένα σωρό διαφορετικές παραλλαγές, αναλόγως του φρούτου από το οποίο προέρχονται (šljivovica από δαμάσκηνα, jabukovaca από μήλα, lozova από σταφύλια κ.λπ.). Παρόλο, όμως, που οι Σέρβοι κατέχουν τα πρωτεία τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση των ρακοειδών στη χερσόνησο, φαίνεται πως oλοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια αυτά που τους βγάζουν ασπροπρόσωπους μεταφορικά και κοκκινοπρόσωπους κυριολεκτικά είναι τα κρασιά τους. Και επειδή ως λαός δεν χάνει την ευκαιρία να υπερηφανεύεται για αυτά που τον κάνουν να ξεχωρίζει, μια κουβέντα ακόμα και με τον τελευταίο ταβερνιάρη της γειτονιάς για το αν το Prokupac είναι καλύτερο από το Rskavac ή για το αν ισχύουν οι μεταφυσικές ιδιότητες που αποδίδονται στο Tamjanika αξίζει χωρίς αμφιβολία. Βέβαια οι περισσότεροι ντόπιοι, αλλά και οι νεότεροι των επισκεπτών, εξακολουθούν να καίγονται πίνοντας τις φτηνές σέρβικες μπύρες που κυκλοφορούν σε πλαστικά μπουκάλια του 1.5 λίτρου, από τις οποίες, πάντως, ξεχωρίζει η αξιοπρεπέστατη ξανθούλα Jelen. Πέρα από τις παραδοσιακές καφάνες, όπου μπορείτε να πιείτε και να απολαύσετε ταυτόχρονα το θέαμα που λέγεται σέρβικο μεθύσι, τα μπαρ της πόλης είναι τόσο πολλά και αξιόλογα που από μόνα τους θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστής ταξιδιωτικής μελέτης. Ενδεικτικώς και μόνο αναφέρω και προτείνω τα κλασικά Idiott, Favela, Marshall αλλά και τα πιο ευφάνταστα Ana 4 pištolja (Η Άννα με τα 4 πιστόλια) και Ona, a ne neka druga (Αυτή, και καμιά άλλη). Живели!

Γιουγκοσταλγία: Ο Τίτο συνήθιζε να δίνει τον εξής ορισμό για την Γιουγκοσλαβία: Είναι ένα κράτος, με δυο αλφάβητα, τρεις θρησκείες, τέσσερις γλώσσες, πέντε εθνότητες και έξι ομόσπονδες δημοκρατίες. Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού και τους εμφύλιους πολέμους της δεκαετίας του ’90 η χώρα αυτή δεν διαλύθηκε ακριβώς στα εξ ων συνετέθη (αγαπημένη έκφραση των μαλωμένων με την αναλυτική ικανότητα αναλυτών), αφού κράτος των Νοτιοσλάβων υπήρχε και πριν τον Τίτο, ενώ κάποια από τα παράγωγα της διάλυσης δεν προϋπήρξανε ποτέ, παρά μονάχα μες στο μυαλό του στρατάρχη της καρδιάς μας. Από τα νέα κράτη που προέκυψαν, όπως ήταν εξάλλου φυσικό, αυτό που αποδέχτηκε το μεγαλύτερο μέρος της πλούσιας, αν και βραχύβιας, γιουγκοσλαβικής ιστορικής κληρονομιάς είναι η Σερβία, η οποία και διατηρεί ακόμα ένα σημαντικό κομμάτι πληθυσμού που δηλώνει ως εθνική ταυτότητα αυτήν του Γιουγκοσλάβου. Οι εναπομείναντες Γιουγκοσλάβοι σήμερα, όταν δεν πρόκειται για αμετανόητους τιτοϊκούς, δεν είναι παρά τα τέκνα των μεικτών γάμων ανάμεσα σε άτομα διαφορετικής εθνοτικής ή θρησκευτικής προέλευσης, που αρνούνται να δώσουν πολιτική διάσταση στο πιο ηλίθιο ερώτημα όλων των εποχών, ποιον αγαπάς περισσότερο, τον μπαμπά ή τη μαμά; Οι νέοι σήμερα στο Βελιγράδι, αυτοί που δεν πρόλαβαν να γνωρίσουν την Γιουγκοσλαβία παρά μονάχα από τις εμπαθείς και προκατειλημμένες αφηγήσεις των γονιών τους, αν και πιστά προσηλωμένοι στην ευρωπαϊκή προοπτική, συχνά εκφράζουν μια απορία στην οποία δύσκολα μπορεί κανείς να απαντήσει: Δηλαδή, αυτό που είχαμε εμείς εδώ παλιά τι ήτανε; Δεν ήταν κατά κάποιον τρόπο μια ευρωπαϊκή ένωση; Και αν ήταν έτσι, τότε γιατί διαλυθήκαμε έτσι όπως διαλυθήκαμε και τώρα πάλι θέλουμε να ξαναενωθούμε;