ο μπελάς

Κατά το πρώτο έτος φοίτησής μου στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημιουργική Γραφή» στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας έκανα πολλές εργασίες, κάποιες από τις οποίες χρησιμοποίησα ως υλικό σε προηγούμενα βιβλία των Dreamtigers και κυρίως στο «Για αύριο» (Ιούνιος 2014). Τον Ιανουάριο του 2012, στο μάθημα της «Ιστορίας Ευρωπαϊκής και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», η διδάσκουσα, κυρία Νικολαΐδου, μας ζήτησε να γράψουμε ένα «κριτικό σημείωμα» για κάποιο κλασικό λογοτεχνικό κείμενο. Τότε έκανα το λάθος να παρασυρθώ για ακόμα μια φορά από τις αναγνωστικές μου εμμονές και να επιλέξω από το σύνολο της «κλασικής λογοτεχνίας» που είχα ήδη διαβάσει το βιβλίο που με είχε ταλαιπωρήσει όσο κανένα άλλο τόσο διαβάζοντάς το όσο και αναβιώνοντάς το, κατά κάποιον τρόπο, σε κάποιες από τις προηγούμενες φάσεις της συναρπαστικά αδιάφορης ζωής μου. Το «Ένας ήρωας του καιρού μας» υπήρξε για μένα το κατεξοχήν βιβλίο-μπελάς. Ήμουν ακόμα έφηβος, όταν μια μεγαλύτερη μου φίλη μου το συνέστησε, λέγοντάς μου ότι ο ήρωας –ο διαβόητος Πετσόριν- της θύμιζε εμένα. Το πήρα και το διάβασα και ενώ ελάχιστα κατάλαβα τόσο από το πνεύμα του όσο και από την πλοκή του, ένιωσα είναι η αλήθεια, σε κάποια από τα σημεία όπου ο πρωταγωνιστής μιλάει σε πρώτο πρόσωπο, πως ξαναδιάβαζα, ας πούμε, σελίδες του ημερολογίου μου, το οποίο ένας σατανικός ρώσος του τότε προηγούμενου αιώνα μού είχε με κάποιον τρόπο υποκλέψει. Τα έξι χρόνια της φοιτητικής μου ζωής το βιβλίο αυτό τα πέρασε κρυμμένο ανάμεσα σε άλλα σε κάποιο ράφι της βιβλιοθήκη μου, για να ανασυρθεί αργότερα, στην πιο κρίσιμη ίσως καμπή της ζωής μου, όταν μια άλλη φίλη, περίπου συνομήλικη, μου ζήτησε να της προτείνω κάτι για να διαβάσει. Σε ένα ξέσπασμα φρενήρους επιπολαιότητας της έδωσα τον «Ήρωα» επισημαίνοντάς της να τον προσέχει, γιατί από όλα τα βιβλία αυτό είναι το αγαπημένο μου. Είχε περάσει αρκετός καιρός από την πρώτη μου ανάγνωση κι είχα ξεχάσει τι ακριβώς είχα υπογραμμίσει ή σημειώσει τότε πάνω στις σελίδες του. Λίγες μέρες μετά μου το επέστρεψε ταχυδρομικώς και φυσικά ποτέ δεν ξανασυναντηθήκαμε. Τότε έκανα ένα πείραμα. Πήγα κι αγόρασα το μυθιστόρημα του Λέρμοντωφ ξανά, στην ίδια ακριβώς μετάφραση, και το διάβασα για δεύτερη φορά, υπογραμμίζοντας και σημειώνοντας εκ νέου αυτά που θεωρούσα πιο σημαντικά ή εκείνα που με συγκινούσαν περισσότερο. Πέρα από το ίδιο ενοχλητικό συναίσθημα, πως κάποιος αλιτήριος μπορούσε ακόμα να τρυπώνει μέσα στο κεφάλι μου και να διαβάζει τις πιο κρυφές μου σκέψεις, η σύγκριση των δύο αναγνώσεων, τις οποίες χώριζε μια ολόκληρη δεκαετία, ήταν τόσο τρομακτική που σχεδόν με πανικόβαλε: Είχα υπογραμμίσει τα ίδια πάνω-κάτω αποσπάσματα και είχα κρατήσει στο περιθώριο των δύο αντιτύπων περίπου τις ίδιες σημειώσεις! Έκρυψα και τα δυο αντίτυπα στο βάθος της βιβλιοθήκης μου, αφού απέρριψα, όχι χωρίς πολύ σκέψη είναι η αλήθεια, την αποτέφρωσή τους και προκειμένου να μην ξαναβιώσω τα ίδια συναισθήματα μετά από άλλα δέκα χρόνια, μπήκα ο ίδιος σε μια άλλου τύπου περιπέτεια, επιδιώκοντας να γίνω εγώ ετούτη τη φορά ο ήρωας του καιρού μου. Πάνω στην περιπέτεια αυτή βασίζεται το ατυχές αδημοσίευτό μου μυθιστόρημα. Πάνω στην ατυχία του και την αδημοσίευσή του βασίζονται το πείραμα κι η ιστορία των Dreamtigers. Πάνω σε αυτές πατάω σήμερα εγώ και γράφω αυτά που γράφω. Εν πάση περιπτώσει, περίπου την στιγμή που επέστρεφα από την περιπέτειά μου, έπεσα πάνω στην εκφώνηση της άσκησης που λέγαμε. Χωρίς δεύτερη σκέψη, ανέσυρα τα δυο αντίτυπα του «Ήρωα» από τα βάθη της βιβλιοθήκης μου, τα ακούμπησα επάνω στο γραφείο μου και άρχισα να γράφω σαν καλό παιδί την εργασία μου. Την ώρα που έγραφα, μια τρίτη φίλη, αρκετά μικρότερή μου ετούτη τη φορά, πέρασε από το σπίτι μου για μία σύντομη επίσκεψη. Ενώ της έφτιαχνα καφέ, αυτή πήρε τους δύο «Ήρωες» στα χέρια της και άρχισε να τους ξεφυλλίζει. «Να σου το δανειστώ αυτό, που το έχεις και διπλό; Ωραίο φαίνεται…», είπε και παραλίγο να μου φύγει η κούπα από τα χέρια. «Όχι», αμέσως της απάντησα. «Δανείσου καλύτερα εμένα!»