η οδύσσεια

Τον Δεκέμβριο του 2004 έφυγα για να κάνω ένα μεγάλο ταξίδι στην Ευρώπη με το τραίνο. Το ταξίδι αυτό θα διαρκούσε έναν ολόκληρο μήνα και επειδή κάτι θα έπρεπε να διαβάζω στη διαδρομή, πριν ξεκινήσω βρέθηκα στο δίλημμα, να πάρω μαζί μου πολλά βιβλία και ελαφριά ή ένα βαρύ που από μόνο του να ζυγίζει όσο τα άλλα; (Μιλάω για το βάρος των βιβλίων κυριολεκτικά, ο σάκος που κουβαλούσα στην πλάτη μου δεν άφηνε μεγάλα περιθώρια.) Τελικά επέλεξα το δεύτερο, και επειδή το ταξίδι επρόκειτο να καταλήξει στο Δουβλίνο, από όλα τα βαριά υποψήφια, διάλεξα τον «Οδυσσέα», τον οποίο άρχισα να διαβάζω στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Πελοποννήσου και ολοκλήρωσα στο λιμάνι του Χόλυχεντ, λίγο πριν επιβιβαστώ στο πλοίο που θα με μετέφερε στην πατρίδα του συγγραφέα του. Το βιβλίο αυτό, μέχρι να φτάσω στον προορισμό μου, με είχε ήδη βάλει σε μεγάλες περιπέτειες, τέτοιες που όχι μόνο άλλαξαν τον χαρακτήρα του ταξιδιού, αλλά και τον ταξιδιώτη τον ίδιο. (Μιλάω για το βιβλίο ως αντικείμενο, για το χάρτινο αυτό «τούβλο» των οκτακοσίων είκοσι δύο σελίδων.) Στην Περούτζια, σε κάποιο σκοτεινό καφέ, ένα κορίτσι κατά λάθος μου το έκλεψε και έτρεξα έξω στο δρόμο για να την προλάβω. Την πρόλαβα, μα έχασα το τραίνο για το Ούντινε, περνώντας τη νύχτα εκείνη ανάμεσα σε άλλα δικά της κλοπιμαία. Στο Μόναχο κάποιος λαθραναγνώστης, σκυμμένος πάνω από τις σελίδες του, με ρώτησε αν είναι ρώσικα η γλώσσα που διαβάζω. Η απάντησή μου δεν του άρεσε και έφυγα αμέσως για το Ντίσελντορφ, σχεδόν κυνηγημένος. Στην Κοπεγχάγη έμεινα χωρίς λεφτά, κοιμήθηκα σε ένα παγκάκι στο σταθμό και το έβαλα για μαξιλάρι - τα όνειρα που είδα εκείνα τα χαράματα ακόμα την Ευρώπη βασανίζουν. Τέλος πάντων, τελικά κατάφερα όχι μονάχα να το κουβαλήσω μέχρι την άλλη άκρη της ηπείρου μας, αλλά και να το διαβάσω ολόκληρο και να συνδέσω μοιραία με αυτό και το μακρύ ταξίδι μου και μια ολόκληρη εποχή που κύλησε πάνω σε ράγες και βαγόνια. Θα μπορούσα να αφηγούμαι για μέρες την ιστορία αυτής της περιπλανώμενης ανάγνωσης, κι ίσως κάποια στιγμή το κάνω, όμως άλλο είναι αυτό που ήθελα να πω: Κάθε φορά που με ρωτούν ποια είναι τα βιβλία αυτά που θεωρώ αγαπημένα μου ή έστω αυτά που με έχουν από τα άλλα πιο πολύ, ας πούμε, επηρεάσει, διαπιστώνω ότι οι απαντήσεις μου αφορούν βιβλία που στάθηκαν ως αφορμή για να γεννηθούν –συνήθως άθελά τους- άλλες ιστορίες άσχετες με εκείνες πάνω στις οποίες βασίζονται και με ήρωα σχεδόν πάντα εμένα. Ακόμα κι αν τα διάβασα μια νύχτα στο κρεβάτι μου και με την πόρτα του σπιτιού με ασφάλεια κλειδωμένη. Όσον αφορά το βιβλίο του Τζόυς, το χάρισα στην Ιρλανδία στον φίλο που με φιλοξένησε και ύστερα γύρισα στο σπίτι μου πολύ ξαλαφρωμένος.